کادر، فریم یا چهارچوب

همان فریم چوبی یا فلزی است که توری روی آن نصب می‌شود. این فریم باید برای استفاده در چاپ سیلک خصوصیاتی داشته باشد مثل اینکه به راحتی تغییر شکل ندهد یا در برابر  مواد شوینده و شیمیایی مقاومت داشته باشد.

فریم چوبی

فریم چوبی برای استفاده آموزشی و کوتاه مدت کاربرد دارد. اگر قصد دارید از آن برای مدت طولانی‌ استفاده کنید پیشنهاد می‌کنیم که فریم چوبی خود را با رنگ و لاک مخصوص چوب بپوشانید تا در برابر تغییرشکل به دلیل شستشو با آب و سایر مواد شیمیایی مقاوم شود. برای نصب توری روی این فریم چوبی می‌توان به راحتی از دست و منگنه بادی یا حتی پونز استفاده کرد.

فریم فلزی

به جای فریم آهنی که سنگین است از فریم آلومینیومی استفاده کنید. اگرچه آن هم به برخی مواد شیمیایی حساس است. برای نصب توری روی این فریم از دستگاه کشش و چسب آهن استفاده می‌شود.

نحوه نصب توری

برای نصب توری به صورت دستی از نیروی دست یا گیره مخصوص (انبر قفلی) استفاده می‌کنیم. پارچه توری را کمی بزرگتر از ابعاد فریم خود برش زده و از یک جهت شروع به نصب توری بر روی فریم می‌کنیم. توری باید بر روی فریم از هرجهت کششی متوازن داشته باشد.

پارچه توری

پس از نصب توری و قبل از استفاده باید آن را بشوییم. برای زدودن چربی، گرد و غبار و غیره با استفاده از مواد شوینده مثل پودر لباسشویی اقدام به شستشوی توری کنید.

دقت کنید که توری در مجاورت مواد سوزنده و یا بُرنده قرار نگیرد زیرا باعث پارگی توری می‌شود و گاه توری را به کلی غیرقابل استفاده می‌کند.

راکِل یا اسکوییجی

راکل که با آن رنگ را روی شابلن پخش کرده و عمل چاپ را انجام می‌دهیم، از یک دسته فلزی یا چوبی و یک تیغه لاستیکی تشکیل می‌شوند. راکل‌ها به شکل آماده یا به‌طور جداگانه در شکل دسته و تیغه به فروش می‌رسند. سایز راکل را متناسب با فریم توری خود انتخاب کنید. کیفیت راکل و نیز شکل انتهایی نوک تیغه بر روی کیفیت چاپ شما اثر گذار است.

نحوه تهیه کلیشه یا شابلُن با تکنیک فتوامولسیون

امروزه متداول‌ترین روش در تهیه کلیشه چاپ است. شما در این روش اصطلاحاً به ماده حساس یا لاک حساس به نور نیاز دارید که در بازار به صورت نیمه آماده به فروش می‌رسد. شما باید دو ماده ژلاتینی متانول و محلول بیکرومات آمونیوم را با یکدیگر مخلوط کنید. دقت کنید تا در ترکیب این دو تناسب این دو ماده را نسبت به یکدیگر رعایت کنید. نسبت محلول بیکرومات آمونیوم به ماده ژلاتینی حدود یک به ده است. حالا ماده حساس با توجه به شرایط نگهداری در نور و دمای مناسب تا مدتی قابل استفاده است. از ماده حساس دور از نور و گرما نگهداری کنید.

اتاق تاریک

برای نگهداری فریمی که بر روی آن ماده حساس بکار بردیم تا وقتی که کاملاً خشک شود به اتاقی تاریک نیاز داریم.

میز نور

برای آن که طرح مورد نظر خود را بر روی توری بیاندازید به یک میز نور و یک دقیقه شمار نیاز دارید. طرح خود را بر روی کاغذ شفاف رسم کرده یا بر روی کاغذ کالک پرینت نموده‌اید. آن را  با استفاده از چسب نواری شفاف بر روی میز نور ثابت کنید. توری را که ماده حساس آن کاملاً خشک شده است بر روی آن قرار دهید یک پارچه یا مقوای تیره رنگ بر روی آن قرارداده و روی آن یک شیشه ضخیم، یک تخته چوب یا مقداری کتاب با سنگینی متناسب قرار می‌دهیم تا در اثر فشار و سنگینی آن طرح به خوبی به توری بچسبد. پس از نوردهی، توری را با استفاده از آب سرد می‌شوییم.

حالا طرح شما بر روی توری نقش بسته و آماده‌ی چاپ است...

منتظر مقالات بعدی ما باشید تا درباره مشکلات نوردهی و نحوه برطرف کردن آن‌ها بخوانید.

نوشته شده توسط گروه هنری گدار